×
İş sağlığı ve güvenliği (İSG) denildiğinde en sık karıştırılan iki kavram; OSGB (Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi) ve İşyeri Hekimidir. İşverenler, yasal zorunlulukları yerine getirmek için bu hizmetleri almak zorunda kalsa da, çoğu zaman “OSGB mi almalıyım, işyeri hekimi mi çalıştırmalıyım?” sorusu akılları karıştırır.
Oysa bu iki kavram birbirini tamamlar fakat farklı sorumluluklar ve hizmet alanlarına sahiptir. İş güvenliği uzmanlarından hekimlere, sağlık gözetiminden risk analizine kadar birçok konuda işletmelere destek sağlarlar. Ancak hem organizasyon yapıları hem de görev tanımları açısından önemli farkları bulunur.
Bu yazıda, OSGB ile işyeri hekimi arasındaki farkları detaylı olarak ele alacağız. Ayrıca, işletmelerin hangi durumda OSGB hizmeti alması gerektiğini, hangi durumda işyeri hekimiyle anlaşmasının yeterli olacağını açıklayacağız. Böylece kafanızdaki soru işaretlerini giderecek, doğru tercihi yapmanızı kolaylaştıracağız.
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi (OSGB), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini profesyonel olarak sunan kurumlardır. OSGB’ler, işyerlerinin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesinde ve çalışanların sağlık ve güvenliğinin korunmasında önemli bir rol oynar.
OSGB’ler, işverenin tek başına yerine getiremeyeceği İSG hizmetlerini üstlenir. Başlıca görevleri şunlardır:
İşyerinde işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirmek
Risk değerlendirmesi yapmak ve raporlamak
Çalışanların sağlık muayenelerini düzenlemek
Acil durum planları hazırlamak
İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri vermek
İş kazalarını ve meslek hastalıklarını analiz edip önleyici tedbirler sunmak
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereğince, çalışan sayısı ve iş koluna göre her işletmenin iş sağlığı ve güvenliği hizmeti alması zorunludur. Bu hizmeti kendi bünyesinde sağlayamayan işyerleri, yetkili OSGB’lerden almak zorundadır.
Özetle, OSGB’ler tek bir hekim veya uzmanın ötesinde; multidisipliner bir yapıyla işverenin sorumluluklarını yerine getirmesine destek olan kurumlardır.
OSGB hakkında detaylı bilgi almak için tıklayın.
İşyeri hekimi, çalışanların sağlığını korumak, meslek hastalıklarını önlemek ve iş kazalarının etkilerini en aza indirmek amacıyla görev yapan, özel eğitim ve sertifikaya sahip bir doktordur. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş, iş sağlığı ve güvenliği alanında eğitim almış hekimler bu unvanı taşır.
Bir işyeri hekiminin sorumlulukları yalnızca sağlık muayenesi yapmakla sınırlı değildir. İşyerinde hem koruyucu hem de önleyici sağlık hizmetleri sunar:
Çalışanların işe giriş ve periyodik sağlık muayenelerini yapmak
Meslek hastalıklarını erken dönemde tespit etmek
İş kazalarının sağlık boyutunu takip etmek ve raporlamak
Çalışma ortamının sağlık yönünden uygunluğunu değerlendirmek
İlk yardım ve acil müdahale hizmetlerini koordine etmek
Çalışanlara yönelik sağlık ve hijyen eğitimleri vermek
Risk gruplarını belirleyerek koruyucu önlemler önermek
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre, işyerlerinde çalışan sayısı ve tehlike sınıfına göre işyeri hekimi bulundurulması zorunludur.
Az tehlikeli işyerlerinde 50’den fazla çalışan varsa,
Tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde çalışan sayısı fark etmeksizin, işyeri hekimi görevlendirilmesi gerekir.
Bu nedenle işyeri hekimi, hem küçük işletmelerde hem de büyük sanayi kuruluşlarında çalışan sağlığının korunmasında hayati bir rol oynar.
OSGB ve işyeri hekimi farklı yapılar olsa da, iş sağlığı ve güvenliği açısından ortak bir amaca hizmet ederler: çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak. Bu noktada birçok benzerlikleri vardır:
Hem OSGB hem de işyeri hekimi, çalışanların iş kazası ve meslek hastalıklarından korunmasını sağlamak için görev yapar. Düzenli sağlık kontrolleri, risk değerlendirmeleri ve koruyucu önlemler bu sürecin temel parçalarıdır.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereği; hem OSGB hem de işyeri hekimi işletmeler için zorunludur. Yani işverenler, çalışan sayısı ve işin tehlike sınıfına göre bu hizmetlerden birini mutlaka almak durumundadır.
İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri, acil durum tatbikatları ve hijyen seminerleri hem OSGB hem de işyeri hekimleri tarafından sağlanır. Bu sayede çalışanların farkındalığı artırılır.
Her iki taraf da yalnızca “kaza olduktan sonra müdahale” etmez. Amaç; riskleri önceden tespit etmek, gerekli tedbirleri almak ve çalışanları korumaktır.
İşverenlerin İSG kanununa uygun hareket etmesi için hem OSGB hem de işyeri hekimleri destek sağlar. Böylece cezai yaptırımların önüne geçilir.
OSGB ve işyeri hekimi çoğu zaman aynı amaç için çalışsa da, organizasyon yapısı, görev kapsamı ve yasal sorumlulukları açısından önemli farklılıklar barındırır. İşverenlerin doğru hizmeti seçebilmesi için bu farkların bilinmesi büyük önem taşır.
OSGB: Bir kurumdur. İçinde işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, diğer sağlık personeli gibi farklı uzmanlıkları barındırır. Multidisipliner bir yapıdadır.
İşyeri Hekimi: Tek başına çalışan veya işveren tarafından sözleşmeyle görevlendirilen kişidir. Daha bireysel bir hizmet sunar.
OSGB: Hem sağlık hem güvenlik tarafını kapsar. Sağlık muayenelerinden risk analizine, iş güvenliği eğitimlerinden acil durum planlarına kadar geniş bir hizmet alanı vardır.
İşyeri Hekimi: Çalışanların sağlık gözetimi, muayene, hijyen eğitimi ve meslek hastalıklarının önlenmesi konularında görev alır. İş güvenliği uzmanının işini yapmaz.
OSGB: İşverenle yapılan sözleşme doğrultusunda tüm İSG hizmetlerinin yasal olarak yürütülmesini sağlar. Çalışmalarını raporlar ve resmi yükümlülüklerin yerine getirilmesine aracılık eder.
İşyeri Hekimi: Sadece sağlık hizmetleriyle ilgili yükümlülükleri yerine getirir. İş güvenliği tarafında sorumluluğu bulunmaz.
OSGB: Çalışanlarına iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri verir. Bu eğitimler geniş kapsamlıdır (yangın, ilkyardım, risk yönetimi, ergonomi vb.).
İşyeri Hekimi: Sağlık ve hijyen odaklı eğitimler verir. Örneğin meslek hastalıklarının önlenmesi veya ilk yardım eğitimleri gibi.
OSGB: Genellikle büyük işletmeler veya kapsamlı İSG hizmetine ihtiyaç duyan firmalar tarafından tercih edilir.
İşyeri Hekimi: Daha küçük ölçekli işyerlerinde, sadece sağlık hizmeti ihtiyacı olduğunda yeterli olabilir.
OSGB: Daha geniş bir kadro sunduğu için maliyeti işyeri hekiminden daha yüksek olabilir. Ancak tek noktadan tüm İSG hizmetlerini almayı sağlar.
İşyeri Hekimi: Daha ekonomik bir çözümdür ama iş güvenliği uzmanlığı gibi diğer hizmetleri kapsamaz.
Özetle:
OSGB = Kurumsal, kapsamlı, çok yönlü bir yapı.
İşyeri Hekimi = Bireysel, sağlık odaklı, dar kapsamlı bir hizmet.
Bir işletmenin OSGB mi yoksa işyeri hekimi ile mi çalışması gerektiği; işyerinin tehlike sınıfına, çalışan sayısına ve ihtiyaç duyulan hizmet kapsamına göre değişir.
Az tehlikeli sınıfta faaliyet gösteren, çalışan sayısı düşük işletmelerde sadece işyeri hekimi görevlendirilmesi yeterli olabilir.
Örneğin; küçük bir ofis, butik mağaza veya düşük riskli atölyelerde işyeri hekimi ile çalışmak maliyet açısından da daha uygundur.
Tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde, çalışan sayısı fark etmeksizin OSGB hizmeti almak zorunludur.
Fabrikalar, inşaat şirketleri, lojistik merkezleri gibi yüksek riskli alanlarda tek bir işyeri hekiminin yeterli olması mümkün değildir. Burada hem iş güvenliği uzmanı hem de sağlık ekibinin yer aldığı OSGB yapısı devreye girer.
Eğer işletmenin yalnızca sağlık gözetimi ve periyodik muayenelere ihtiyacı varsa → İşyeri Hekimi
Eğer işletmenin risk analizi, eğitim, acil durum planı, iş güvenliği uzmanı gibi geniş kapsamlı hizmetlere ihtiyacı varsa → OSGB
İlk bakışta işyeri hekimi çalıştırmak daha ekonomik görünebilir. Ancak eksik kalan İSG hizmetleri nedeniyle işletmeye uygulanacak cezalar, iş kazaları sonrası doğacak mali yükümlülükler düşünüldüğünde OSGB hizmeti daha güvenli bir çözümdür.
Küçük işletmeler için işyeri hekimi çoğu zaman yeterli olurken, orta ve büyük ölçekli işletmelerde OSGB ile çalışmak yasal zorunluluk olduğu gibi daha profesyonel ve güvenli bir yaklaşımdır.
OSGB ve işyeri hekimi hizmetleri arasında karar verirken işletmelerin kafası karışabiliyor. Ancak doğru seçim, hem yasal yükümlülüklerin eksiksiz yerine getirilmesi hem de çalışanların sağlığının korunması için kritik önem taşıyor.
Yöntem Akademi olarak biz, hem OSGB hizmetleri hem de işyeri hekimliği hizmetleri konusunda profesyonel çözümler sunuyoruz.
OSGB Hizmeti: İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinden oluşan kadromuzla işletmelere uçtan uca İSG desteği sağlıyoruz. Risk analizi, acil durum planlaması, sağlık muayeneleri ve iş güvenliği eğitimleri gibi tüm süreçleri sizin adınıza yürütüyoruz.
Daha fazla bilgi için OSGB Hizmetleri Sayfamızı inceleyin.
İşyeri Hekimliği Hizmeti: Çalışanlarınızın sağlık muayeneleri, meslek hastalıklarının önlenmesi, hijyen eğitimleri ve sağlık gözetimi konusunda deneyimli hekimlerimizle hizmet veriyoruz.
Detaylar için İşyeri Hekimliği Hizmeti Sayfamızı ziyaret edin.
Eğitimler: İş sağlığı ve güvenliği alanında profesyonel eğitim programlarımızla hem işyeri hekimi hem de iş güvenliği uzmanı yetiştiriyoruz.
İşyeri Hekimliği Temel Eğitimi sayfamıza göz atabilirsiniz.
Yöntem Akademi olarak amacımız, sadece yasal zorunlulukları yerine getirmek değil; işletmelere sürdürülebilir iş güvenliği kültürü kazandırmaktır.
OSGB mi zorunlu, işyeri hekimi mi?
Her işyeri için iş sağlığı ve güvenliği hizmeti almak zorunludur. Eğer işyerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirilemiyorsa, bu hizmetin OSGB’den alınması gerekir. Küçük ölçekli, az tehlikeli işyerlerinde yalnızca işyeri hekimi görevlendirilmesi yeterli olabilir.
OSGB hizmeti alan işletmeler ayrıca işyeri hekimi çalıştırmalı mı?
Hayır. OSGB hizmeti alan işletmelere, OSGB bünyesinde görevli işyeri hekimi atanır. Yani ayrıca işyeri hekimi çalıştırmaya gerek yoktur.
OSGB olmadan işyeri hekimiyle çalışabilir miyim?
Evet, özellikle küçük ve az tehlikeli işletmeler yalnızca işyeri hekimi ile sözleşme yapabilir. Ancak orta ve büyük ölçekli, tehlikeli sınıfta yer alan işletmelerin OSGB hizmeti alması yasal bir zorunluluktur.
İşyeri hekimi sadece sağlık muayenesi mi yapar?
Hayır. İşyeri hekimi; meslek hastalıklarının önlenmesi, iş kazalarının sağlık boyutu, acil durum müdahaleleri, hijyen eğitimleri ve çalışan sağlığını korumaya yönelik birçok görev üstlenir.
OSGB’nin maliyeti daha mı yüksektir?
Evet, OSGB hizmeti bireysel işyeri hekiminden genellikle daha maliyetlidir. Ancak OSGB tüm İSG hizmetlerini tek noktadan sağladığı için uzun vadede daha güvenli ve kapsamlı bir çözümdür.
© 2023 Yöntem Akademi. Tüm Hakları Saklıdır. İzinsiz materyal kullanılamaz, kullanıldığı taktirde yasal işlem başlatılır.
