Mobil sağlık hizmetleri ile OSGB hizmetleri, iş sağlığı ve güvenliği alanında en sık karşılaşılan ve çoğu zaman birbiriyle karıştırılan iki farklı hizmet modelidir. Her iki uygulama da çalışan sağlığının korunmasını ve işverenlerin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesini amaçlasa da, kapsam, süreklilik ve uygulama şekli açısından birbirinden önemli ölçüde ayrılır.
Uygulamada birçok işletme, mobil sağlık hizmetlerinin OSGB yerine geçip geçmediği veya OSGB hizmeti alırken ayrıca mobil sağlık hizmetine ihtiyaç olup olmadığı konusunda tereddüt yaşamaktadır. Bu durum, yanlış hizmet tercihlerine ve eksik uygulamalara yol açabilmektedir.
Bu içerikte mobil sağlık hizmetleri ile OSGB hizmetleri arasındaki temel farklar açık ve net şekilde ele alınmakta; hangi durumlarda hangi hizmetin gerekli olduğu, hangi koşullarda birlikte planlanmasının daha doğru olacağı detaylı biçimde açıklanmaktadır. Böylece işletmelerin ihtiyaçlarına uygun, mevzuata uyumlu ve sürdürülebilir bir iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımı geliştirmesi hedeflenmektedir.
Mobil sağlık hizmetleri, iş sağlığı ve güvenliği kapsamında çalışanlara yapılması gereken sağlık muayene ve tetkiklerinin, sabit bir sağlık merkezine gidilmeden, doğrudan işyeri ortamında veya çalışma sahasında gerçekleştirilmesini sağlayan hizmet modelidir. Bu hizmetler, gerekli tıbbi donanıma sahip mobil sağlık araçları ve yetkin sağlık personeli aracılığıyla sunulur.
Mobil sağlık uygulamalarının temel amacı, çalışanların sağlık gözetimini mevzuata uygun şekilde sağlarken işletmelerin operasyonel süreçlerinde zaman ve iş gücü kaybını en aza indirmektir. Özellikle sahada çalışan personelin bulunduğu, birden fazla lokasyonda faaliyet gösteren veya toplu sağlık taraması ihtiyacı olan işletmeler için pratik ve etkin bir çözüm sunar.
Mobil sağlık hizmetleri, işe giriş muayeneleri ve periyodik sağlık kontrolleri başta olmak üzere, işin niteliğine göre belirlenen sağlık taramalarını kapsar. Yapılan tüm işlemler kayıt altına alınarak işyeri sağlık dosyalarında muhafaza edilir.
OSGB (Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi) hizmetleri, işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı kapsamında sunulan, sürekli veya periyodik nitelikteki profesyonel hizmetler bütünüdür. Bu hizmetler; işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin görevlerini kapsayan kapsamlı bir yapıya sahiptir.
OSGB hizmetlerinin temel amacı, işyerlerinde güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamı oluşturmak, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek ve işverenlerin yasal yükümlülüklerini eksiksiz şekilde yerine getirmesini sağlamaktır. Bu kapsamda yalnızca sağlık taramaları değil, risk değerlendirmeleri, saha denetimleri, eğitimler ve danışmanlık faaliyetleri de yürütülür.
OSGB hizmetleri, işyerinin tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre belirlenen sürelerde sunulur ve genellikle sözleşmeye dayalı olarak süreklilik arz eder. Bu yönüyle OSGB uygulamaları, iş sağlığı ve güvenliği süreçlerinin bütüncül şekilde yönetilmesini sağlar.
Mobil sağlık hizmetleri ile OSGB hizmetleri, iş sağlığı ve güvenliği sisteminin farklı ihtiyaçlarına cevap verir. Bu nedenle aralarındaki farkların doğru şekilde anlaşılması, işletmelerin yasal uyum ve operasyonel planlama açısından doğru kararlar almasını sağlar.
Aşağıda iki hizmet modeli arasındaki temel farklar, başlıklar halinde ele alınmaktadır.
Mobil sağlık hizmetleri, ağırlıklı olarak çalışanların sağlık muayene ve tetkiklerini kapsar. İşe giriş sağlık muayeneleri, periyodik sağlık kontrolleri ve mesleki risklere yönelik sağlık taramaları bu hizmetin temelini oluşturur.
OSGB hizmetleri ise sağlık taramalarının yanı sıra iş güvenliği uzmanlığı, işyeri hekimliği, risk değerlendirmesi, acil durum planları, eğitimler ve danışmanlık faaliyetlerini de kapsayan daha geniş bir hizmet bütünüdür.
Mobil sağlık hizmetleri genellikle belirli dönemlerde ve ihtiyaç doğrultusunda sunulur. İşe giriş süreçleri veya periyodik muayene zamanlarında planlanır ve tamamlanır. Süreklilik arz etmez.
OSGB hizmetleri ise sürekli bir yapıya sahiptir. İşyerinin tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre belirlenen sürelerde, yıl boyunca devam eden bir hizmet sunulur. Bu süreklilik, iş sağlığı ve güvenliği süreçlerinin düzenli şekilde takip edilmesini sağlar.
Mobil sağlık hizmetleri, işyerinde veya çalışma sahasında uygulanır. Sağlık ekipleri ve gerekli tıbbi donanım, doğrudan işyerine gelerek hizmet sunar. Bu durum, özellikle saha çalışanı bulunan işletmeler için önemli bir kolaylık sağlar.
OSGB hizmetleri ise hem OSGB merkezleri üzerinden hem de işyerinde yürütülebilir. Saha ziyaretleri, denetimler ve periyodik çalışmalar bu kapsamda gerçekleştirilir.
Mobil sağlık hizmetleri, mevzuatta yer alan sağlık gözetimi yükümlülüğünün yerine getirilmesini sağlayan bir uygulama modelidir. Tek başına tüm iş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerini kapsamaz.
OSGB hizmetleri ise iş sağlığı ve güvenliği mevzuatının tamamını kapsayan, işveren adına sürecin yönetilmesini sağlayan bir sistemdir. Bu nedenle mobil sağlık hizmetleri, OSGB’nin yerine geçmez; gerektiğinde onu tamamlar.
Mobil sağlık hizmetleri, belirli ihtiyaçlara sahip işletmeler için pratik ve etkin bir çözüm sunar. Özellikle sağlık taramalarının sabit bir merkezde yapılmasının operasyonel zorluklar oluşturduğu durumlarda tercih edilir. Bu hizmet modeli, sağlık gözetiminin mevzuata uygun şekilde yerine getirilmesini sağlarken iş süreçlerinde aksama yaşanmasının önüne geçer.
Aşağıdaki durumlarda mobil sağlık hizmetleri öne çıkar:
Sahada çalışan personelin bulunduğu işletmeler: İnşaat, altyapı, lojistik ve benzeri sektörlerde çalışanların sağlık merkezlerine yönlendirilmesi zor olabilir. Mobil sağlık uygulamaları bu ihtiyacı yerinde karşılar.
Toplu sağlık taraması gerektiren durumlar: Aynı dönemde çok sayıda çalışanın işe giriş veya periyodik muayeneden geçirilmesi gereken işletmeler için mobil sağlık hizmetleri zaman ve planlama avantajı sağlar.
Kısa süreli projeler ve geçici işyerleri: Şantiye veya proje bazlı faaliyetlerde, sabit bir sağlık altyapısı kurmak yerine mobil sağlık ekipleriyle hizmet alınması daha uygundur.
Operasyonel sürekliliğin kritik olduğu işletmeler: Üretim veya hizmet süreçlerinin kesintiye uğramaması gereken işyerlerinde mobil sağlık uygulamaları etkin bir yöntemdir.
OSGB hizmetleri, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı kapsamında birçok işyeri için zorunlu olarak alınması gereken hizmetler arasında yer alır. Bu zorunluluk, işyerinin tehlike sınıfı, çalışan sayısı ve yapılan işin niteliğine göre belirlenir. OSGB’ler, işveren adına iş sağlığı ve güvenliği süreçlerinin bütüncül şekilde yürütülmesini sağlar.
Sürekli çalışanı bulunan ve faaliyetleri belirli riskler barındıran işyerlerinde, yalnızca sağlık taramalarının yapılması yeterli değildir. Bu tür işyerlerinde risklerin tespiti, önleyici tedbirlerin alınması ve çalışanların düzenli olarak bilgilendirilmesi gerekir. OSGB hizmetleri bu ihtiyacı karşılayan temel yapı taşlarından biridir.
Aşağıdaki durumlarda OSGB hizmeti alınması zorunlu veya gereklidir:
Sürekli çalışanı bulunan işyerleri: Çalışan sayısına bağlı olarak işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi zorunludur.
Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işletmeler: Bu işyerlerinde sağlık ve güvenlik riskleri daha yüksek olduğundan, OSGB hizmetlerinin sürekliliği kritik önem taşır.
Risk değerlendirmesi ve saha denetimi gerektiren faaliyetler: Üretim, imalat, inşaat ve benzeri sektörlerde OSGB hizmetleri yasal uyumun temelini oluşturur.
Eğitim ve danışmanlık ihtiyacı bulunan işyerleri: Çalışanlara verilmesi gereken iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri OSGB hizmetleri kapsamında planlanır ve yürütülür.
Mobil sağlık hizmetleri ile OSGB hizmetleri arasında seçim yapılırken, işletmenin faaliyet alanı, çalışan sayısı ve ihtiyaç duyulan iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının kapsamı birlikte değerlendirilmelidir. Bu iki hizmet modeli, farklı ihtiyaçlara cevap verdiği için “hangisi yeterlidir?” sorusunun cevabı işletmeden işletmeye değişiklik gösterir.
Sadece çalışanların sağlık muayene ve taramalarının yapılmasının yeterli olduğu durumlarda, mobil sağlık hizmetleri tek başına ihtiyacı karşılayabilir. Özellikle kısa süreli projelerde, saha ağırlıklı çalışmalarda veya toplu sağlık taraması gerektiren dönemlerde mobil sağlık uygulamaları pratik bir çözüm sunar.
Buna karşılık, işyerinde sürekli risklerin bulunduğu, düzenli denetim, eğitim ve danışmanlık ihtiyacının olduğu durumlarda OSGB hizmetleri vazgeçilmezdir. Bu tür işyerlerinde yalnızca sağlık taramalarına odaklanmak, mevzuat açısından eksik bir uygulama anlamına gelir.
Bazı işletmeler için ise mobil sağlık ve OSGB hizmetlerinin birlikte planlanması en doğru yaklaşımdır. OSGB hizmetleriyle sürekli iş sağlığı ve güvenliği yönetimi sağlanırken, mobil sağlık uygulamalarıyla sağlık taramaları yerinde ve planlı şekilde gerçekleştirilebilir.
Mobil sağlık hizmetleri ile OSGB hizmetleri, iş sağlığı ve güvenliği süreçlerinde birbirini tamamlayan iki ayrı uygulama olarak birlikte planlanabilir. Bu yaklaşım, özellikle kapsamlı iş sağlığı ve güvenliği yönetimi gerektiren işletmeler için hem yasal uyum hem de operasyonel verimlilik açısından önemli avantajlar sağlar.
OSGB hizmetleri, işyerinde sürekli iş sağlığı ve güvenliği gözetimini sağlarken; mobil sağlık hizmetleri, sağlık muayene ve taramalarının yerinde, planlı ve toplu şekilde yapılmasına imkân tanır. Bu sayede sağlık gözetimi süreçleri kesintiye uğramadan yürütülür.
Birlikte kullanımın öne çıktığı durumlar şunlardır:
Sürekli OSGB hizmeti bulunan işyerleri: Sağlık taramalarının OSGB merkezine yönlendirilmesi yerine mobil sağlık ekipleriyle işyerinde yapılması operasyonel kolaylık sağlar.
Çok sayıda çalışanın bulunduğu işletmeler: Periyodik muayenelerin aynı anda ve kısa sürede tamamlanması mümkün olur.
Saha ve merkez faaliyetleri birlikte olan firmalar: OSGB ile sürekli denetim ve danışmanlık sürerken, mobil sağlık uygulamaları sahada etkinlik kazandırır.
Bu model, işverenlerin mevzuata uyum sürecini güçlendirirken, çalışan sağlığının sistematik ve kayıtlı şekilde takip edilmesini sağlar.
Mobil sağlık hizmetleri ile OSGB hizmetleri, iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarında farklı ancak birbirini tamamlayan rollere sahiptir. Bu iki hizmet modeli arasındaki farkların doğru şekilde anlaşılması, işletmelerin hem yasal yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmesi hem de iş süreçlerini verimli biçimde yönetmesi açısından önemlidir.
Mobil sağlık hizmetleri, sağlık muayene ve taramalarının yerinde ve planlı şekilde yapılmasını sağlarken; OSGB hizmetleri, iş sağlığı ve güvenliği süreçlerinin bütüncül ve sürekli olarak yönetilmesine olanak tanır. İşletmenin faaliyet alanı, çalışan sayısı ve risk profiline göre yalnızca bir hizmet modelinin yeterli olabileceği durumlar bulunabileceği gibi, her iki hizmetin birlikte planlanmasının daha uygun olduğu senaryolar da mevcuttur.
Bu nedenle doğru hizmet seçimi yapılırken, işletmenin mevcut ihtiyaçları ve mevzuat kapsamındaki yükümlülükleri birlikte değerlendirilmelidir. Bilinçli bir planlama, hem çalışan sağlığının korunmasına hem de işletmelerin denetim süreçlerine hazır olmasına katkı sağlar.
Mobil sağlık hizmetleri OSGB yerine geçer mi?
Hayır. Mobil sağlık hizmetleri, OSGB hizmetlerinin yerine geçmez. Mobil sağlık uygulamaları yalnızca çalışanların sağlık muayene ve taramalarını kapsar. OSGB hizmetleri ise iş sağlığı ve güvenliği süreçlerinin tamamını içeren, sürekli ve kapsamlı bir hizmet modelidir.
OSGB hizmeti almadan mobil sağlık hizmeti alınabilir mi?
Bazı durumlarda yalnızca mobil sağlık hizmeti alınması yeterli olabilir. Ancak sürekli çalışanı bulunan ve iş sağlığı ve güvenliği açısından risk taşıyan işyerlerinde OSGB hizmeti alınması mevzuat kapsamında zorunludur. Mobil sağlık hizmetleri bu süreçte tamamlayıcı rol üstlenir.
Mobil sağlık hizmetleri yasal mıdır?
Evet. Mobil sağlık hizmetleri, yetkili sağlık personeli tarafından ve mevzuata uygun şekilde sunulduğunda tamamen yasaldır. Mobil ortamda yapılan sağlık muayene ve tetkikleri, işyeri sağlık gözetimi kapsamında geçerlidir.
Her işyeri OSGB hizmeti almak zorunda mıdır?
İşyeri OSGB hizmeti alma zorunluluğu; işyerinin tehlike sınıfına, çalışan sayısına ve yapılan işin niteliğine göre belirlenir. Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan, sürekli çalışanı bulunan işyerlerinde OSGB hizmeti alınması zorunludur.
Mobil sağlık raporları denetimlerde geçerli midir?
Mobil sağlık hizmetleri kapsamında düzenlenen sağlık raporları, yetkili kişiler tarafından hazırlanmış ve kayıt altına alınmış olması koşuluyla denetimlerde geçerlidir. Bu raporlar işyeri sağlık dosyalarının bir parçası olarak kabul edilir.
© 2023 Yöntem Akademi. Tüm Hakları Saklıdır. İzinsiz materyal kullanılamaz, kullanıldığı taktirde yasal işlem başlatılır.
