Turizm sektörü; yoğun insan trafiği, farklı çalışma alanları ve 24 saat kesintisiz hizmet yapısı ile risklerin bir arada yaşandığı nadir sektörlerden biridir. Oteller, mutfaktan çamaşırhaneye, teknik servisten resepsiyona kadar birçok farklı departmanda faaliyet gösterir. Bu çeşitlilik, iş sağlığı ve güvenliği (İSG) açısından yüksek riskli bir çalışma ortamı oluşturur.
Bu nedenle Otellerde OSGB (Ortak Sağlık Güvenlik Birimi) hizmeti, sadece yasal bir zorunluluk değil; sürdürülebilir hizmet kalitesi, çalışan sağlığı ve misafir güvenliği için stratejik bir gerekliliktir.
Bir otelde yaşanabilecek en küçük iş kazası bile hem çalışan moralini hem de otel markasının itibarını ciddi şekilde etkileyebilir.
Bir OSGB, otellerde iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli desteği sağlayarak işletmenin hem mevzuata uyumunu hem de çalışan refahını garanti altına alır.
Bu hizmetin temel amacı;
Riskleri önceden belirlemek,
Denetimlere tam uyum sağlamak,
Çalışanların sağlıklı koşullarda çalışmasını temin etmek,
Misafirlere güvenli bir konaklama deneyimi sunmaktır.
Yöntem Akademi olarak otel işletmelerine sunduğumuz OSGB hizmetleri, hem Turizm Teşvik Kanunu hem de 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile tam uyumlu şekilde yürütülür. Amacımız, yalnızca kanuni gereklilikleri karşılamak değil, otelin tüm çalışanları için güvenli, verimli ve mutlu bir çalışma ortamı oluşturmaktır.
Türkiye’de tüm işyerlerinin uyması gereken temel yasa 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’dur. Bu kanuna göre, çalışan sayısı fark etmeksizin tüm işletmeler çalışanlarının sağlık ve güvenliğini korumakla yükümlüdür.
Oteller, “hizmet sektörü” içinde yer aldığı için tehlike sınıfı genellikle az tehlikeli veya tehlikeli olarak belirlenir. Ancak otel içinde kullanılan kimyasallar, mutfak ekipmanları, enerji sistemleri, spa alanları, kazan dairesi veya çamaşırhane gibi bölümler, bazı durumlarda “tehlikeli sınıf” kapsamına girer.
Bu nedenle her otel işletmesi, OSGB hizmeti alarak kanuni yükümlülüklerini yerine getirmelidir. OSGB desteği almayan veya risk değerlendirmesini yaptırmayan işletmeler için, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yüksek tutarlı para cezaları uygulanır.
Otellerdeki çalışma alanları farklı risk seviyelerine sahiptir. Örneğin:
Resepsiyon ve yönetim ofisleri genellikle az tehlikeli,
Mutfak, teknik servis ve çamaşırhane tehlikeli,
Havuz, sauna, hamam gibi alanlar ise çok tehlikeli sınıfa yaklaşan risk unsurlarını barındırır.
Bu durum, otel işletmelerinde çoklu risk yönetimi yaklaşımını zorunlu kılar. Yöntem Akademi’nin uzman OSGB ekibi, her birim için ayrı ayrı risk analizleri yaparak, otelin genel güvenlik haritasını çıkarır ve önleyici tedbir planı oluşturur.
6331 sayılı kanunun 6. maddesine göre:
Tüm tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işletmeler, çalışan sayısı fark etmeksizin OSGB hizmeti almak zorundadır.
Az tehlikeli sınıfta yer alan oteller ise 50 ve üzeri çalışan barındırıyorsa OSGB hizmeti almakla yükümlüdür.
Ancak uygulamada, denetimlere uyum ve misafir güvenliği gereği birçok otel, çalışan sayısı 50’nin altında olsa dahi gönüllü olarak OSGB hizmeti almaktadır.
Bu yaklaşım, hem cezai riskleri ortadan kaldırır hem de markanın profesyonel ve güvenli bir işletme imajını güçlendirir.
Yöntem Akademi, otel işletmeleri için tam kapsamlı OSGB çözümleri sunarak;
Mevzuat uyumunu sağlar,
Denetimlerde rehberlik eder,
Eksik dokümantasyonları tamamlar,
Olası iş kazalarının önüne geçer.
Oteller; barındırdığı departman çeşitliliği nedeniyle iş sağlığı ve güvenliği açısından çok katmanlı bir yapıya sahiptir. Resepsiyon, mutfak, teknik servis, spa, kat hizmetleri ve çamaşırhane gibi bölümler, farklı risk profilleriyle birlikte çalışır. Bu nedenle OSGB hizmeti, her bir bölüm için ayrı ayrı risk analizi ve kontrol planı gerektirir.
Yöntem Akademi, otel işletmelerinde yaptığı detaylı saha analizleriyle, aşağıdaki başlıca risk alanlarını tespit eder.
Otel mutfakları, hem fiziksel hem kimyasal risklerin en yoğun yaşandığı alanlardır.
Sıcak yüzeyler, kesici aletler ve kaygan zeminler iş kazalarına davetiye çıkarır.
Gıda güvenliği standartlarına uyulmadığında çalışanlar mikrobiyolojik risklerle karşılaşır.
Yanık, kesik, düşme ve kimyasal temizlik maddelerine maruz kalma en yaygın risklerdir.
Yöntem Akademi OSGB, mutfak personeli için düzenli hijyen, ergonomi ve kimyasal güvenlik eğitimleri vererek bu riskleri minimize eder.
Kat hizmetleri personeli, otel odalarının temizliği sırasında sürekli fiziksel efor harcar.
Tekrarlayan hareketler ve ağır kaldırma işlemleri kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarına,
Kaygan zeminler ise düşme ve burkulmalara yol açabilir.
Kullanılan temizlik kimyasalları da uzun vadede solunum ve cilt problemleri oluşturur.
Bu nedenle Yöntem Akademi OSGB, housekeeping ekiplerine yönelik ergonomik çalışma teknikleri, doğru taşıma yöntemleri ve kimyasal madde farkındalığı eğitimleri düzenler.
Teknik personel, otelin en kritik altyapı noktalarında görev yapar.
Elektrik panoları, kazan dairesi, asansör sistemleri ve klima santralleri yüksek risk barındırır.
Elektrik çarpması, yangın, patlama ve ekipman kaynaklı yaralanmalar bu alandaki başlıca tehlikelerdir. Bu alanlarda periyodik kontroller, elektrik ölçümleri ve ekipman testleri hayati önem taşır.
Yöntem Akademi, teknik personel için periyodik bakım planlaması, yüksekte çalışma eğitimi ve acil durum senaryoları içeren eğitimlerle güvenlik standartlarını yükseltir.
Bu birimler genellikle yüksek ısı, buhar ve kimyasal kullanımının yoğun olduğu ortamlardır.
Buhar kaçakları, sıcak yüzeyler, deterjan ve çözücülere maruz kalma gibi durumlar hem yanık hem solunum riski doğurur.
Havalandırma eksikliği ise uzun vadede meslek hastalıklarına zemin hazırlar.
Yöntem Akademi OSGB, bu bölümlerde havalandırma ölçümleri, ortam gaz analizleri ve kişisel koruyucu ekipman denetimleri ile önleyici tedbirleri uygular.
Misafirlerin yoğun olarak kullandığı bu alanlarda çalışan personel; sıcaklık değişimleri, nem, kimyasal dezenfektanlar ve kaygan zeminler nedeniyle yüksek risk altındadır.
Klor ve temizlik kimyasallarına maruz kalma,
Elektrikli ekipmanların nemle teması,
Havuz kenarı kaymaları sık görülen tehlikelerdir.
Yöntem Akademi, bu bölümlerde havuz kimyasalı depolama güvenliği, elektrik izolasyonu ve acil müdahale tatbikatları gerçekleştirir.
Otellerde konser, etkinlik, düğün ve kutlama organizasyonları sırasında yüksek gürültü, kalabalık yönetimi ve elektriksel yüklenmeler önemli riskler doğurur. Bu durumlarda görev alan personelin acil durum farkındalığı, yangınla mücadele ve kalabalık kontrolü konularında eğitimli olması gerekir.
Yöntem Akademi, otel güvenlik ekiplerine bu alanlarda tatbikat temelli eğitim sağlar ve işletmenin acil durum planlarını test eder.
Otellerde OSGB hizmeti almak, sadece kaza riskini azaltmakla kalmaz; aynı zamanda işletmenin hizmet kalitesini, çalışan memnuniyetini ve marka değerini yükseltir. Bu nedenle risk analizi, denetim ve eğitim süreçleri bir bütün olarak ele alınmalıdır.
Otellerde OSGB hizmeti, yalnızca risk tespitinden ibaret değildir. Yöntem Akademi olarak süreci “önleme, ölçme, eğitme ve sürekli iyileştirme” prensibiyle yürütürüz. Her otelin çalışma ortamı, personel yoğunluğu ve fiziksel koşulları farklı olduğu için, OSGB hizmet planı işletmeye özel hazırlanır.
Aşağıda oteller için OSGB hizmet sürecinin temel adımlarını bulabilirsiniz.
İlk adımda, otelin genel durumu değerlendirilir.
Çalışan sayısı, birim dağılımı, vardiya yapısı ve mevcut İSG uygulamaları incelenir.
Daha önce yapılmış risk analizleri, eğitim kayıtları, acil durum planları kontrol edilir.
Eksik veya güncelliğini yitirmiş belgeler tespit edilerek revizyon planı hazırlanır.
Bu ön değerlendirme, otelin mevcut güvenlik seviyesini ölçmek için bir referans noktası oluşturur.
Otellerde risk analizi, OSGB hizmetinin kalbidir. Yöntem Akademi uzmanları, her birim için ayrı ayrı tehlike kaynaklarını, olasılık düzeylerini ve önleyici tedbirleri belirler.
Bu analizler sonucunda detaylı bir “Risk Değerlendirme Raporu” hazırlanır.
Örneğin:
Mutfak: kesici aletler, sıcak yüzeyler
Teknik servis: elektrik akımı, yüksek çalışma alanları
Housekeeping: kimyasal temizlik ürünleri
Havuz alanı: kayma, kimyasal temas
Bu rapor, hem işletme yönetimi hem de denetim makamları için resmi bir belgedir.
OSGB hizmeti yalnızca raporlamayla sınırlı kalmaz. Yöntem Akademi ekibi belirli aralıklarla oteli ziyaret ederek:
Çalışan davranışlarını,
Ekipman ve PPE (kişisel koruyucu donanım) kullanımını,
Ortam düzenini ve riskli noktaları yerinde denetler.
Bu saha kontrolleri sayesinde olası riskler, kazaya dönüşmeden tespit edilir.
Otellerde personel sirkülasyonu yüksektir; bu nedenle sürekli eğitim büyük önem taşır. Yöntem Akademi, otel çalışanlarının tamamına yönelik planlı eğitim programları düzenler:
İş sağlığı ve güvenliği temel eğitimi
Yangınla mücadele eğitimi
İlkyardım farkındalık eğitimi
Kimyasal güvenlik eğitimi
Yüksekte çalışma eğitimi
Acil durum ve tahliye tatbikatları
Bu eğitimler, otel çalışanlarının bilinç düzeyini yükseltir ve olası tehlikelere karşı refleks kazandırır.
Her otelde bulunan ekipmanlar, tesisatlar ve elektrik sistemleri zamanla risk oluşturabilir. Bu yüzden periyodik kontrollerin aksatılmaması gerekir. Yöntem Akademi, oteller için:
Elektrik ölçümleri,
Aydınlatma, gürültü ve toz ölçümleri,
Kazan ve basınçlı kap testleri,
Havalandırma ve su tesisatı kontrolleri yapar.
Bu ölçümler, hem mevzuat uyumu hem de çalışan güvenliği açısından zorunludur.
Otel gibi kalabalık işletmelerde, olası bir yangın veya kimyasal sızıntı sırasında panik yaşanmaması için tatbikatlar hayati önem taşır. Yöntem Akademi, acil durum planlarını hazırlar, görev dağılımlarını yapar ve yılda en az bir kez gerçek senaryo temelli tatbikat uygular. Tatbikat sonuçları analiz edilerek raporlanır ve eksikler giderilir.
Otel çalışanları farklı risk gruplarında yer alır. Bu nedenle işyeri hekimi tarafından yapılan periyodik sağlık muayeneleri OSGB hizmetinin bir parçasıdır. Yöntem Akademi sağlık ekibi, çalışanların işe giriş ve periyodik muayenelerini düzenler, laboratuvar testlerini takip eder ve sağlık kayıtlarını dijital ortamda arşivler.
Tüm bu süreçlerin sonunda otel yönetimine düzenli raporlamalar sunulur:
Eğitim katılım listeleri,
Risk değerlendirme güncellemeleri,
Denetim sonuçları,
Sağlık muayene raporları,
Mevzuat değişiklikleri hakkında bilgilendirmeler.
Bu raporlar sayesinde otel yönetimi hem yasal yükümlülüklerini kolayca yerine getirir hem de sürekli iyileştirme döngüsünü sürdürür.
Yöntem Akademi, oteller için sunduğu OSGB hizmetlerinde “mevzuat uyumu + sürdürülebilir güvenlik + çalışan refahı” üçlüsünü esas alır. Her aşamada ölçülebilir sonuçlar üretir, işletmenin denetimlere daima hazır olmasını sağlar.
.jpg)
Otellerde iş sağlığı ve güvenliği süreçleri, yalnızca denetim günü değil her gün aktif bir şekilde yönetilmelidir. Bu nedenle seçilecek OSGB (Ortak Sağlık Güvenlik Birimi), yalnızca bir hizmet sağlayıcı değil, aynı zamanda işletmenin güvenlik ortağı olmalıdır.
Peki otel işletmeleri OSGB firması seçerken nelere dikkat etmelidir?
Her OSGB, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş olmalıdır. Resmî onayı olmayan firmalarla çalışmak, denetimlerde geçersiz belge sorunlarına yol açar. Yöntem Akademi, tüm hizmetlerinde Bakanlık onaylı OSGB statüsünde faaliyet gösterir ve denetimlerde geçerli raporlar düzenler.
Ayrıca kalite yönetimi kapsamında ISO 9001, ISO 45001 (İSG Yönetim Sistemi) gibi uluslararası standartlara uyum da önemli bir göstergedir.
Otellerin dinamik yapısını anlayan bir OSGB, riskleri önceden öngörebilir. Turizm sektöründe deneyimi olmayan bir OSGB, teorik bilgiye sahip olsa da sahadaki uygulamalarda yetersiz kalabilir.
Yöntem Akademi, Türkiye’nin önde gelen otel zincirleriyle yaptığı iş birlikleri sayesinde sektörel tecrübeye sahiptir. Otel bünyesindeki tüm departmanların (mutfak, teknik servis, spa, housekeeping, güvenlik) özel ihtiyaçlarına uygun çözümler geliştirir.
Bazı OSGB’ler yalnızca temel hizmet (risk analizi, eğitim) sunarken; profesyonel bir OSGB firması tam kapsamlı bir yaklaşım benimsemelidir. Yöntem Akademi, otellere şu kapsamda bütünleşik hizmet sunar:
İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi, DSP (diğer sağlık personeli) desteği
Periyodik ölçümler ve teknik kontroller
Acil durum tatbikatları
Denetim hazırlığı ve rapor desteği
Mevzuat değişikliklerinde bilgilendirme
Ayrıca 7/24 destek hattı ile olası acil durumlarda anında ulaşım imkânı sağlar.
OSGB hizmetlerinde fiyatlandırma genellikle çalışan sayısı, tehlike sınıfı ve hizmet kapsamına göre değişir. Ancak burada önemli olan en ucuz hizmeti almak değil, en güvenilir ve sürdürülebilir hizmeti tercih etmektir.
Yöntem Akademi, fiyat tekliflerinde tüm hizmet kalemlerini şeffaf biçimde sunar. Ek ücret, gizli maliyet veya sözleşme dışı masraf oluşturmaz. Bu sayede otel yönetimi, bütçesini önceden planlayabilir.
Otelcilik sektöründe farklı birimler aynı anda çalıştığı için OSGB’nin, işletme kültürüyle uyum içinde olması gerekir. Yöntem Akademi, otel yönetim sistemlerine entegre çalışır;
Denetim takvimlerini otelin doluluk oranına göre planlar,
Eğitimleri vardiya saatlerine göre organize eder,
İş akışını aksatmadan güvenlik süreçlerini yürütür.
Bu yaklaşım, çalışanlar arasında güven ve bilinç oluşturur.
OSGB hizmeti, sadece risk tespitiyle bitmez; sürekli gelişen bir süreçtir. Yöntem Akademi, her işyeri için yıllık değerlendirme toplantıları, geri bildirim anketleri ve iyileştirme planları oluşturur. Bu sayede otelin iş güvenliği performansı her yıl artar ve sürdürülebilir hale gelir.
Doğru OSGB seçimi, otelinizin güvenliğini, çalışan memnuniyetini ve marka itibarını doğrudan etkiler. Yöntem Akademi, otelcilik sektörüne özel uzman kadrosu, şeffaf hizmet anlayışı ve mevzuat uyum garantisiyle fark yaratır.
OSGB seçimi hakkında detaylı bilgi için tıklayın
Otellerde OSGB hizmeti almak yalnızca “cezalardan kaçınmak” için yapılması gereken bir işlem değildir. Aslında OSGB, işletmenin çalışma kalitesini, maliyet yönetimini ve marka değerini doğrudan etkileyen bir yönetim aracıdır.
Aşağıda bu hizmetin otellere sağladığı en önemli avantajları bulabilirsiniz.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereği, otellerin OSGB hizmeti alması zorunludur. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi durumunda hem işverene hem de işletmeye yönelik idari para cezaları uygulanır. Yöntem Akademi, tüm İSG belgelerinizin mevzuata uygun biçimde hazırlanmasını sağlar ve denetimlere tam uyum kazandırır.
Böylece olası cezalar, eksik belge sorunları veya kapatma riskleri ortadan kalkar.
Otel işletmeleri; mutfak, teknik servis, temizlik ve güvenlik gibi farklı risk gruplarını barındırır. Düzenli OSGB denetimleri sayesinde bu riskler önceden tespit edilerek kaza oluşmadan önlenir.
Yöntem Akademi’nin yaptığı analizlerde, düzenli OSGB hizmeti alan otellerde:
%60’a varan oranlarda iş kazası azalışı,
%40 oranında devamsızlık düşüşü görülmüştür.
Bu sonuçlar hem çalışan sağlığını hem de işletme verimliliğini artırır.
Sağlıklı, güvenli ve destekleyici bir ortamda çalışan personel, görevine daha motive şekilde yaklaşır. OSGB’nin sunduğu eğitimler ve koruyucu önlemler çalışanlara “değer verildiği” hissini kazandırır. Bu da müşteri memnuniyetine doğrudan yansır.
Bir çalışanın güvenli hissettiği otelde;
Verimlilik artar,
İşe bağlılık yükselir,
Personel sirkülasyonu azalır.
Yöntem Akademi, bu insan odaklı yaklaşımıyla otel yönetimlerine sürdürülebilir bir çalışma kültürü kazandırır.
Turizm sektöründe güven, sadece misafirin konforuyla değil, işletmenin profesyonelliğiyle de ölçülür. OSGB hizmeti alan oteller;
Kurumsal itibarını güçlendirir,
Misafirlere “güvenli işletme” algısı verir,
Denetim raporlarını uluslararası partnerlerine sunabilir.
Özellikle yabancı tur operatörleri ve zincir oteller, OSGB kayıtlarını çalışma güvenliği standardı olarak değerlendirmektedir. Yöntem Akademi, bu standartların sağlanmasına yardımcı olarak markanın global ölçekte rekabet gücünü artırır.
İş kazaları yalnızca sağlık riskleri değil, aynı zamanda ciddi maddi kayıplar doğurur. Kaza sonrası üretim durması, tazminat, ekipman hasarı gibi giderler işletme maliyetini yükseltir.
OSGB hizmeti bu riskleri minimize ederek önleyici maliyet avantajı sağlar.
Yöntem Akademi’nin hazırladığı raporlara göre, düzenli İSG planlaması yapan otellerde yıllık bazda:
%20’ye varan maliyet tasarrufu,
%15 verimlilik artışı sağlanmaktadır.
Bu da OSGB hizmetinin aslında uzun vadede kendini amorti eden bir yatırım olduğunu gösterir.
Günümüz otelleri yalnızca konaklama değil, aynı zamanda sürdürülebilirlik politikalarıyla da değerlendirilir. ISO 45001, ISO 14001 gibi kalite ve çevre yönetim sistemlerine uyum sağlayan işletmeler, uluslararası arenada tercih edilir.
Yöntem Akademi, otellerin bu standartlara entegre olmasını kolaylaştırır; böylece hem çevre hem insan odaklı bir yönetim kültürü gelişir.
OSGB hizmeti; yasal bir gerekliliğin ötesinde, işletmenin güvenlik, verimlilik ve itibarı için bir “yatırım aracıdır.” Yöntem Akademi, oteller için bu süreci hem kolay hem de sürdürülebilir hale getirir.
Otellerde iş sağlığı ve güvenliği; yalnızca yasal bir zorunluluk değil, marka itibarını, çalışan memnuniyetini ve müşteri güvenini koruyan bir sistemdir. Her yıl yaşanan yüzlerce küçük çaplı iş kazası, aslında önceden alınabilecek basit önlemlerle tamamen engellenebilir.
Yöntem Akademi olarak biz, otelcilik sektörünün ihtiyaçlarını bilen uzman kadromuzla;
Yasal uyumu sağlıyor,
Riskleri analiz ediyor,
Eğitimleri planlıyor,
Denetim süreçlerini yönetiyor ve işletmenizin her zaman denetime hazır olmasını sağlıyoruz.
İş kazalarının, cezaların ve risklerin önüne geçmek için bugün harekete geçin. Yöntem Akademi olarak;
Otelinizin mevcut İSG durumunu ücretsiz analiz ediyor,
Size özel bir OSGB hizmet planı hazırlıyoruz.
Unutmayın: Bir otelin konforu, yalnızca misafirin rahatlığıyla değil, çalışanlarının güvenliğiyle başlar. Yöntem Akademi OSGB hizmetleriyle, işletmenizde güvenlik kültürünü kalıcı hale getirin ve markanızı bir adım öne taşıyın.
Yöntem Akademi – Güvenliğinizi Planlayan Profesyonel İş Ortağınız.
50 kişinin altındaki oteller OSGB hizmeti almak zorunda mı?
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre, tehlikeli sınıfta yer alan oteller çalışan sayısı fark etmeksizin OSGB hizmeti almak zorundadır. Az tehlikeli sınıfta olan oteller için bu zorunluluk 50 ve üzeri çalışan sayısında geçerlidir. Ancak birçok küçük otel, denetim uyumu ve marka itibarı için gönüllü olarak OSGB hizmeti almayı tercih etmektedir. Yöntem Akademi olarak, çalışan sayısından bağımsız şekilde her ölçekten otele özel çözümler sunuyoruz.
OSGB hizmetinin bedeli nasıl hesaplanır?
OSGB hizmet ücreti;
Otelin tehlike sınıfına,
Çalışan sayısına,
Hizmet kapsamına (eğitim, ölçüm, denetim, raporlama vs.) bağlı olarak belirlenir.
Yöntem Akademi, fiyat tekliflerinde tüm kalemleri açıkça belirtir. Ek ücret veya gizli maliyet oluşturmaz. İsteyen oteller için ücretsiz ön analiz ve teklif raporu hazırlanır.
OSGB ile iç İSG birimi aynı anda çalışabilir mi?
Evet, çalışabilir. Bazı büyük otel zincirlerinde, iç İSG birimi kurulmuş olsa da mevzuat gereği OSGB’den hizmet alınması gerekebilir. Bu durumda OSGB, işletmenin iç birimiyle koordineli şekilde çalışarak denetim, eğitim ve raporlama süreçlerini destekler. Yöntem Akademi, bu hibrit sistemlerde entegrasyon sürecini sorunsuz biçimde yönetir.
© 2023 Yöntem Akademi. Tüm Hakları Saklıdır. İzinsiz materyal kullanılamaz, kullanıldığı taktirde yasal işlem başlatılır.
