İş dünyasında çalışanların güvenliği ve sağlığı, yalnızca yasal bir zorunluluk değil, aynı zamanda iş verimliliği ve kurumsal itibar açısından da kritik bir unsurdur. Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi (OSGB), işletmelerin iş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerini yerine getirmelerinde profesyonel bir destek sağlar.
Bugün Türkiye’de faaliyet gösteren her işletme, çalışan sayısına ve tehlike sınıfına göre iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sağlamakla yükümlüdür. Bu noktada OSGB’ler, yetkin kadroları ve yasal altyapılarıyla işverenlere büyük kolaylık sağlar.
Bu yazıda, OSGB’nin ne olduğunu, yasal dayanaklarını, sunduğu hizmetleri ve doğru OSGB seçimi için dikkat edilmesi gereken noktaları tüm detaylarıyla ele alacağız.
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi (OSGB), 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili yönetmeliklere göre, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kurumlardır. Temel görevleri, işyerlerine işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli hizmetlerini sunmaktır.
Yasal Dayanaklar:
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu: İşverenlere iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sağlama zorunluluğu getirir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği: OSGB’lerin kuruluş, yetkilendirme ve denetim esaslarını düzenler.
İSG-Katip Sistemi: İş güvenliği profesyonellerinin işyerlerine atanma ve takibini sağlar.
OSGB’ler, işletmelere risk değerlendirmesi, eğitim, sağlık gözetimi ve acil durum planlaması gibi hayati hizmetleri sunarak hem iş kazalarının hem de olası hukuki ve mali risklerin önüne geçilmesine yardımcı olur.
İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde sıkça karıştırılan iki terim vardır: OSGB (Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi) ve İSGB (İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi). Her ikisi de iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütür, ancak yapıları ve işleyiş biçimleri farklıdır.
Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş dış hizmet kuruluşlarıdır.
Farklı firmalara aynı anda hizmet verebilirler.
İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli kadrosu hazırdır.
Küçük ve orta ölçekli işletmeler için uygundur, çünkü kendi bünyelerinde sürekli personel istihdam etme zorunluluğunu ortadan kaldırır.
İşverenin kendi bünyesinde kurduğu birimdir.
Büyük ölçekli işletmelerde veya çalışan sayısı yüksek olan işyerlerinde tercih edilir.
İşveren, hekim ve uzman personeli kendi kadrosunda bulundurur.
| Özellik | OSGB (Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi) | İSGB (İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi) |
|---|---|---|
| Kuruluş Yapısı | Dış hizmet kuruluşu | İşveren bünyesinde kurulan iç birim |
| Personel İstihdamı | OSGB tarafından sağlanır | İşveren tarafından istihdam edilir |
| Hizmet Alan İşletme Ölçeği | Küçük ve orta ölçekli işletmeler | Büyük ölçekli işletmeler |
| Yetkilendirme | Bakanlık tarafından yapılır | İşverenin kendi kararıyla kurulur |
| Maliyet | Kullanıma göre ödenir | Sabit maliyetlidir |
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi (OSGB), işletmelerin iş sağlığı ve güvenliği alanındaki tüm yasal yükümlülüklerini yerine getirmesine yardımcı olan profesyonel kurumlardır. Yalnızca bir danışmanlık değil, aynı zamanda sürekli izleme, eğitim ve raporlama görevini üstlenirler.
Aşağıda OSGB’lerin sunduğu temel hizmetleri, rakip içeriklerden farklı olarak süreç odaklı bir şekilde sıraladım:
Risk Analizi ve Değerlendirme: İşyerindeki tehlikeler belirlenir ve risklerin azaltılması için aksiyon planları hazırlanır.
Çalışma Koşullarının Denetimi: Makine, ekipman ve çalışma ortamının uygunluğu düzenli olarak denetlenir.
İSG-Katip Atamaları: İş güvenliği uzmanı ve diğer profesyonellerin resmi atamaları yapılır.
Çalışan Sağlık Gözetimi: Periyodik sağlık muayeneleri ile çalışanların sağlık durumu takip edilir.
Meslek Hastalıklarının Önlenmesi: Erken teşhis ve önleyici tedbirler planlanır.
İlk Yardım ve Acil Müdahale: Olası kazalara hızlı müdahale için hazırlık sağlanır.
İşyeri Hekimi ile Koordinasyon: Sağlık verileri düzenli olarak toplanır ve raporlanır.
Sağlık Eğitimleri: Çalışanlara hijyen, ilk yardım ve sağlık farkındalığı konularında eğitim verilir.
Yangın, deprem, kimyasal sızıntı gibi senaryolara yönelik tatbikatlar düzenlenir.
Acil çıkış yolları, toplanma alanları ve ekipmanların kontrolü yapılır.
Zorunlu İSG Eğitimleri: Mevzuata uygun şekilde düzenli eğitimler verilir.
Kaza Önleme Eğitimleri: İş kazalarını minimize etmek için saha bazlı programlar uygulanır.
Elektrik tesisatları, basınçlı kaplar, kaldırma ekipmanları gibi riskli alanlar düzenli olarak denetlenir.
Tüm bulgular resmî raporlar halinde işverene sunulur.
OSGB, mevzuatta yapılan tüm değişiklikleri takip ederek işvereni güncel bilgilerle yönlendirir.
Bu sayede idari para cezalarının ve hukuki risklerin önüne geçilir.
İşverenler için doğru OSGB’yi seçmek yalnızca yasal zorunlulukları yerine getirmek değil, aynı zamanda çalışan güvenliğini ve verimliliğini artırmak anlamına gelir. Peki OSGB seçiminde nelere dikkat etmek gerekir? İşte uzmanların önerdiği 10 kritik kriter:
OSGB’nin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş olması şarttır. İSG-Katip üzerinden yetki numarası sorgulanabilir.
OSGB’nin hizmet verdiği sektörler ve işletmenizin tehlike sınıfı konusundaki deneyimi çok önemlidir. İnşaat, üretim, sağlık gibi sektörlerde farklı uzmanlık gerekir.
Sadece tek bir uzman değil, işyeri hekimi, DSP ve deneyimli iş güvenliği uzmanlarından oluşan bir ekip talep edilmelidir.
OSGB’nin eğitim, risk analizi, acil durum tatbikatı, periyodik kontroller gibi tüm alanlarda tam kapsamlı hizmet verip vermediğini sorgulayın.
Bazı OSGB’ler sadece imza atar gibi rapor sunar. Düzenli saha denetimi, uygunsuzluk takibi ve fotoğraflı raporlar talep edin.
Gerçek acil durum senaryoları ve tatbikat süreçleriyle desteklenen OSGB’ler tercih edilmelidir.
Eğitimlerin gerçekten çalışanlar tarafından anlaşılıp anlaşılmadığı, ön-test/son-test veya katılım oranlarıyla ölçülmelidir.
Çalışan sağlık verileri ve risk raporları hassas bilgiler içerir. OSGB’nin veri güvenliği politikalarını sorgulayın.
Bazı OSGB’ler sadece bulunduğu ilde hizmet verir. Birden fazla tesisi olan firmalar için komşu il hizmeti sunan OSGB’ler avantajlıdır.
Hizmet bedeli; çalışan sayısı, tehlike sınıfı, vardiya sayısı ve ölçüm gerekliliklerine göre hesaplanmalıdır. Sözleşme maddeleri açık ve net olmalıdır.
Doğru OSGB seçimi kadar, hizmetlerin nasıl ilerlediğini bilmek de işverenler için çok önemlidir. İşte profesyonel bir OSGB’nin takip ettiği standart süreç:
İşletmenin tehlike sınıfı, çalışan sayısı ve mevcut durum bilgileri toplanır.
Yasal zorunluluklar ve işletmenin eksikleri belirlenir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın İSG-Katip sistemi üzerinden resmi atamalar yapılır.
İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve DSP görevlendirmeleri tamamlanır.
İşletmede detaylı bir risk değerlendirmesi yapılır.
Tehlike kaynakları ve alınacak önlemler belirlenir.
Yıllık eğitim ve tatbikat planı hazırlanır.
OSGB ekibi düzenli olarak sahada denetimler yapar.
Tespit edilen uygunsuzluklar raporlanır ve giderilmesi için takvim oluşturulur.
Yıl sonunda kaza oranları, risk kapatma süreleri ve eğitim başarıları raporlanır.
İşletme, bir sonraki yılın hedeflerini OSGB ile birlikte belirler.
Bu süreç, işverenlere hem yasal uyumluluk hem de çalışan güvenliği açısından net bir yol haritası sunar.
Birçok işletme OSGB hizmeti alırken yalnızca yasal zorunluluğu yerine getirmeyi düşünür. Ancak yanlış seçimler, hem çalışan güvenliği hem de idari para cezaları açısından ciddi riskler doğurur. İşte en sık yapılan hatalar ve bunların sonuçları:
En ucuz OSGB’yi tercih etmek, kalitesiz eğitim ve yetersiz risk analizi anlamına gelir.
Bu da iş kazalarının ve hukuki sorunların artmasına yol açar.
Bakanlık onayı olmayan OSGB ile çalışmak, İSG-Katip ataması yapılamaması ve yasal geçersizlik riski doğurur.
Bu durumda işletme tüm cezai sorumluluğu üstlenir.
Kağıt üzerinde verilen eğitimler, gerçek sahada çalışanların bilgisini artırmaz.
İş kazaları sonrasında “eğitim verilmedi” savunmaları ortaya çıkabilir.
Düzenli saha denetimleri yapılmazsa, riskli durumlar fark edilmeden kazalara yol açabilir.
Özellikle yüksek tehlike sınıfındaki işletmelerde büyük risk oluşturur.
Hizmet kapsamının net belirtilmediği sözleşmelerde, OSGB sadece minimum hizmet verip diğerlerini ekstra ücretlendirebilir.
Bu da hem maliyet hem de hizmet kalitesi açısından işletmeyi zor durumda bırakır.
OSGB’nin sunduğu raporlar yönetim tarafından analiz edilmezse, uygunsuzlukların kapatılması gecikir.
Bu da iş güvenliği kültürünün oluşmasını engeller.
Bu hatalar, hem çalışan güvenliğini tehlikeye atar hem de işletmenin yasal olarak zor durumda kalmasına neden olur.
Yöntem Akademi olarak amacımız, sadece yasal zorunlulukları yerine getirmek değil; aynı zamanda işverenlere tam kapsamlı, kanıta dayalı ve sürdürülebilir bir iş sağlığı ve güvenliği yönetimi sunmaktır. İşte bizi farklı kılan temel yaklaşımlar:
İnşaat, üretim, lojistik, sağlık ve perakende gibi farklı sektörlerde 20+ yıllık tecrübeye sahibiz.
İş güvenliği uzmanlarımız, işyeri hekimlerimiz ve DSP kadromuz her tehlike sınıfında deneyimlidir.
Saha denetimlerinde tespit edilen uygunsuzluklar, fotoğraflı ve zaman damgalı raporlar ile belgelenir.
Yönetim kademesi, uygunsuzlukların kapanış süresini raporlardan kolayca takip eder.
Eğitimlerin sonunda ön-test/son-test uygulayarak çalışanların gerçekten öğrendiğini raporlarız.
Eğitim katılım oranlarını düzenli olarak işverenle paylaşırız.
Yılda en az bir kez, yangın, deprem ve kimyasal sızıntı gibi gerçekçi senaryolar üzerinden tatbikatlar düzenleriz.
Tatbikat süresi, müdahale hızı ve çalışan katılım oranı raporlanır.
Yalnızca tek bir şehirde değil, komşu illerdeki tesislerinizde de koordineli hizmet veririz.
Bu sayede farklı bölgelerdeki işletmeleriniz için tek bir OSGB ile tüm süreçleri yönetebilirsiniz.
Tüm süreçler İSG-Katip entegrasyonuna uygun şekilde yürütülür.
Yönetim raporlarını dijital ortamda güvenli biçimde sunarız.
Bu yaklaşım sayesinde Yöntem Akademi, işletmelere sadece yasal uyumluluk değil, aynı zamanda çalışan güvenliği kültürü kazandırır.
OSGB fiyatları, sabit bir rakama bağlı değildir. Fiyatlandırma; işletmenin büyüklüğüne, risk durumuna ve yasal zorunluluklara göre değişir. Aşağıdaki faktörler, OSGB hizmet bedelinin nasıl şekillendiğini açıkça gösterir:
Çalışan sayısı arttıkça işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve DSP’nin çalışma süresi artar.
Yasal olarak belirlenen çalışma süreleri fiyatı doğrudan etkiler.
İşletmeler tehlike sınıfına göre Az Tehlikeli, Tehlikeli ve Çok Tehlikeli olarak ayrılır.
Çok tehlikeli işletmelerde daha fazla denetim ve eğitim gerekir, bu da fiyatlara yansır.
Tek lokasyonda hizmet vermek ile birden fazla tesisi kapsamak farklı maliyetler doğurur.
Komşu illerdeki tesislerde hizmet verilmesi durumunda lojistik ve koordinasyon faktörü eklenir.
Temel İSG eğitimlerinin yanı sıra tatbikat sayısı ve özel eğitimler (yüksekte çalışma, yangın güvenliği vb.) fiyatı artırabilir.
Elektrik tesisat ölçümleri, basınçlı kap testleri gibi zorunlu periyodik kontroller ekstra maliyet unsuru olabilir.
12 ay ve üzeri uzun dönemli sözleşmeler genellikle daha avantajlı fiyatlar sunar.
Kısa süreli sözleşmeler, işletmeye esneklik sağlasa da maliyet açısından yüksek olabilir.
| Çalışan Sayısı | Tehlike Sınıfı | Aylık Hizmet Süresi | Yaklaşık Fiyat Aralığı |
|---|---|---|---|
| 1–10 | Az Tehlikeli | 5–10 Saat | 1.500 – 2.000 TL |
| 10–50 | Tehlikeli | 10–20 Saat | 2.500 – 4.000 TL |
| 50+ | Çok Tehlikeli | 20+ Saat | 4.500 TL ve üzeri |
Not: Bu fiyatlar yalnızca örnektir. Gerçek maliyet, işletmenizin ihtiyaçlarına göre netleştirilir.
OSGB hizmetleriyle ilgili tüm yükümlülükler ve süreçler, Türkiye Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenen kanun ve yönetmeliklere dayanır. İşte en önemli kaynaklar:
İşverenlerin iş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerini detaylı olarak açıklar.
OSGB ve İSGB zorunluluklarını kapsar.
Resmi Gazete Linki: 6331 Sayılı Kanun
OSGB’lerin yetkilendirilmesi, görevleri ve denetim süreçlerini düzenler.
Resmi Gazete Linki: İSG Hizmetleri Yönetmeliği
OSGB ve iş güvenliği profesyonellerinin işyerlerine atanmasını sağlayan çevrim içi platformdur.
Resmi Link: İSG-Katip
Resmî web sitesinde OSGB hizmetleriyle ilgili rehber ve duyurular yayınlanır.
Web Sitesi: ÇSGB İSGGM
Aşağıdaki sorular, OSGB hizmeti almak isteyen işletmelerin en çok merak ettiği konuları kapsıyor. Her soruya net ve anlaşılır yanıtlar vererek hem bilgilendirici hem de SEO uyumlu bir yapı kuruyoruz.
OSGB Hizmeti Almak Zorunlu mu?
Evet. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre, çalışan sayısı ve tehlike sınıfına bağlı olarak işletmeler OSGB veya İSGB üzerinden iş sağlığı ve güvenliği hizmeti almak zorundadır.
En Az Kaç Çalışanı Olan İşletmeler OSGB Hizmeti Almalı?
Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta 1 çalışan dahi olsa OSGB hizmeti zorunludur. Az tehlikeli sınıfta bu sayı 50 çalışan ve üzeri olarak belirlenmiştir.
OSGB Sözleşmeleri Nasıl Yapılır?
Sözleşmeler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın İSG-Katip sistemi üzerinden elektronik olarak yapılır ve onaylanır.
OSGB ile Çalışırken Saha Denetimleri Ne Sıklıkta Olmalı?
Denetim sıklığı, işletmenin tehlike sınıfına göre değişir. Çok tehlikeli sınıfta daha sık, az tehlikeli sınıfta ise daha seyrek denetimler yapılır.
Komşu İllerde OSGB Hizmeti Alınabilir mi?
Evet, bakanlık tarafından yetkilendirilmiş OSGB’ler komşu illerde de hizmet verebilir. Ancak bu, sözleşmede açıkça belirtilmelidir.
OSGB Eğitimleri Yasal Zorunluluk mu?
Evet. İş güvenliği eğitimleri, işverenin yasal sorumluluğudur ve OSGB bu eğitimleri planlayıp raporlar.
OSGB Hizmetinin Maliyeti Nasıl Belirlenir?
Maliyet; çalışan sayısı, tehlike sınıfı, lokasyon, eğitim ihtiyaçları ve sözleşme süresi gibi faktörlere bağlıdır.
OSGB Sözleşmesi İptal Edilebilir mi?
Evet, ancak iptal süreci ve şartları sözleşme maddelerinde açıkça belirtilmiş olmalıdır.
© 2023 Yöntem Akademi. Tüm Hakları Saklıdır. İzinsiz materyal kullanılamaz, kullanıldığı taktirde yasal işlem başlatılır.
